در پی سیاستهای دولت جمهوری اسلامی ایران و مطابق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی به عنوان ارتقا کیفی تولید خودرو و سایر تولیدات صنعتی داخلی و به منظور ایجاد زیر ساخت لازم برای مدیریت واردات کالا به کشور و خصوصاً نیاز مبرم کشور به کیفی سازی واردات کالا، سیستم فرابخشی با مشارکت دستگاههای متولی امر در کشور به نام “سیستم تعاملات ایران کد” آغاز بکار نموده است.
این سیستم با مشارکت “سازمان توسعه تجارت ایران” به عنوان متولی مدیریت واردات کالا به کشور، “سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران” به عنوان متولی نظارت بر کیفیت اقلام ورودی به کشور و مجری اعمال استانداردهای مورد نیاز اقلام و “مرکز ملّی شماره گذاری کالا و خدمات ایران” (مرکز ملی ایران کد) متولی ایجاد زیر ساخت اطلاعاتی و ابزاری سیستم مذکور و براساس تفاهم نامه سه‌جانبه میان موسسه استاندارد، سازمان توسعه تجارت و ایران کد، عملیاتی شده است.
در فاز اول این طرح و براساس تفاهم نامه مزبور از تاريخ 01/04/90 انجام ثبت سفارش 1530 قلم کالا با توجه به قانون ارتقاء کيفيت خودرو و ساير محصولات صنعتي و آئين نامه اجرائي آن، منوط به اخذ ايران کد و تأئيد گواهي لازم از سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مي باشد. بديهي است گمرک ايران از تاريخ 01/04/90 از ترخيص هرگونه کالائي که قبل از ثبت سفارش اقدام به اخذ تائيديه مذکور از سازمان استاندارد ننموده باشد، خودداري مي نمايد.
در این فاز، بازرگانان پس از دریافت کد ملّی کالا (ایران کد) برای اقلام وارداتی خود و ارائه اطلاعات فنی و ماهیتی اقلام و در نهایت تولید کاتالوگ الکترونیکی بر اساس این اطلاعات توسط ایران کد، اطلاعات واردات خود اعم از گمرک ورودی کالا و استانداردهای مرتبط اقلام وارداتی را در سایت تعاملات ایران کد و در قالب یک درخواست سیستمی مشخص می نمایند. این اطلاعات به همراه کاتالوگ الکترونیکی اقلام برای سازمان استاندارد (نهاد گواهی کننده کالا) ارسال می گردد. شایان ذکر است صرفاً اقلامی برای ثبت سفارش از طریق این سیستم ارسال می گردد که گواهی (مجوز) کیفی سازمان استاندارد برای آنها صادر شده باشد. به عبارت دیگر، اقلامی از اقلام وارداتی بازرگان برروی سیستم ثبت سفارش کالا قابل مشاهده است که سازمان استاندارد این اقلام را از حیث کیفی، مجاز به واردات تشخیص دهد.
تفاهم نامه همکاری های استاندارد ایران و چین
مطابق تفاهم صورت گرفته و برنامه اجرایی تدوین شده فیمابین موسسات استاندارد و کنترل کیفیت دوکشور، همکاری های بازرسي پيش از حمل و در مقصد به طور رسمي از تاريخ 10 آذر 1390 آغازخواهد شد. بدین ترتیب، از تاریخ مزبور، كالاهاي صنعتي (حدود 4600 قلم کالا) شامل ماشین آلات، وسایل الکترونیکی، مواد معدنی، شیمیایی و فلزات و عیره كه ازچين به مقصد ايران (شامل کالاهایی که از مسیر امارات به ایران ارسال شوند) صادر مي شود و مشمول استاندارد اجباری چین می باشد، نهادهای کنترل کیفیت وابسته به سازمان استاندارد و قرنطینه چین اقدام به بازرسی پیش از حمل آن اقلام نموده و گواهی بازرسی مزبور از جمله مدارک الزامی برای تسلیم به مقامات گمرک و استاندارد ایران خواهد بود. بازرسی های صورت گرفته مبتنی بر استانداردهای ملی ایران خواهد بود و در غیر این صورت استاندارد کشور چین و یا استانداردهای بین المللی ملاک عمل خواهد بود. همچنین از تاریخ اول ژانویه سال 2012 (11 دی 1390) دوطرف با ایجاد پایگاه اطلاعاتی الکترونیکی، به تبادل گواهی های بازرسی وسایر اطلاعات مربوط به کالاهای صادراتی و وارداتی خواهند پرداخت و موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، بازرسی ماهوی محصولات وارداتی از چین را براساس گواهی صادره در مقصد (ایران) انجام خواهد داد.با اجرای این تفاهم‌نامه، سازمان استاندارد و قرنطینه چین مسئولیت نظارت بر استاندارد کالاهای صادراتی این کشور به ایران را بر عهده خواهد داشت و موسسه استاندارد ایران نیز کماکان به صورت موردی به نظارت خود در گمرکات ادامه می‌دهد و شرکتهای بازرسی ایران نیز امکان فعالیت در چین را کماکان خواهند داشت.