صادرات و واردات عسل

صادرات و واردات عسل

عسل ماده غذایی بسیار غنی و انرژی بخشی است که از قرن ها پیش به عنوان یکی از مقوی ترین غذاها شناخته شده، عسل دارای ویتامین های متعددی از قبیل تیامین،ریبوفلاوین،اسید نیکوتیتک،اسید اسکوربیک، پیریدوکسین و ویتامین کا  است و در درمان بیشتر بیماری ها در بین ملل مختلف کاربر داشته است.

صادرات عسل ایران

در طی سالهای اخیر، کشورهایی مانند: مالزی، ترکیه، کویت، عراق و…… بیشترین عمده بازارهای هدف عسل صادراتی ایران بوده اند، به طوری که این چند کشور در حدود 85% از عسل صادراتی ایران را وارد می کنند. البته افزایش صادرات عسل، در سالهای اخیر، بر شرایط بازار داخلی تاثیر مستقیم داشته است، تا جایی که از سال گذشته تاکنون، برخی اقلام عسل شاهد افزایش 60% قیمت ها بوده اند و این امر به مرور قادرخواهد بود که بازار داخلی را با خطر مواجه کرده و ما را در آینده با کمبود این محصول در داخل کشور و افزایش چند برابری قیمت ها مواجه سازد. سازمان توسعه تجارت ایران،به عنوان متولی امر صادرات به دنبال هدفمندسازی صادرات عسل و ایجاد ارزش افزوده بیشتر است.

واردات عسل ایران

با توجه به آمار رسمی منتشر شده از گمرک جمهوری اسلامی ایران طی سالهای اخیر، واردات عسل رو به رشدی داشته است. البته بخش عمده این عسل وارداتی از نوع عسل بی کیفیت بوده و جای تعجب دارد که با این مقدار تولید در داخل یادآوری این نکته که این مقدار تولید، بیشتر از سرانه مصرف کشور است، چگونه مسئولان اجازه واردات این عسل بی کیفیت را داده اند، این امر نه تنها اجحاف به حقوق مصرف کنندگان است بلکه تحمیل شکست قیمت ها به تولید کنندگان داخلی، دلسردی و زیان مالی آنان را نیز به همراه خواهد داشت.

چگونگی صادرات عسل

با توجه به این عسل محصولی فاسد نشدنی و پالایش شده است، باید برای صادرات آن اقدامات موثرتری صورت گیرد، ولی متاسفانه ارگان یا موسسه مقتدری جهت پشتیبانی آن در کشور وجود ندارد. در حالیکه با توجه به ایجاد قانون نظام بهره وری در چرخه اقتصادی کشور و توجه ویژه به ماده 16 این قانون، مبنی بر ممنوعیت واردات محصولات کشاورزی، دامی، زارعی توجه سازمان های متولی در حفظ فضای اشتغال، و حمایت از شاغلان در این حوزه و تبیین راهکارهای منجر به افزایش بهره وری موثر خواهد بود. از سال 2000 میلادی، با خروج ایران از فهرست صادر کنندگان عسل به اتحادیه اروپا، که یکی از علل آن نبودن رویه مناسب در ایجاد استاندارد اجباری عسل در کشورمان است ، سال ها ست که تولید کنندگان عسل نمی توانند صادراتی به این اتحادیه داشته باشند و متاسفانه مسئولان ذی ربط نیز، برای رفع این مشکل اقدامی انجام نداده اند. این در حالیست که بی کیفیت ترین عسل های داخلی، توسط کشور ترکیه به عنوان مطلوب ترین عسل به اتحادیه اروپا صادر می شود، اما صادر کنندگان داخلی حتی نمی توانند مرغوب ترین عسل های تولید داخل را به طور مستقیم به این اتحادیه صادر نمایند.لذا بررسی دلایل وجود وجهه نامناسب عسل ایرانی در بازار اروپایی و تلاش برای حل این موضوع، باید در سرلوحه اقدامات لازم جهت بهبود وضعیت صادرات عسل قرار گیرد. به طور خلاصه از دیگر مشکلات موجود در ارتقا تولید و صادرات عسل می توان به موارد زیر ارشاره کرد:

– عدم حمایت مناسب دولت از زنبورداران از نظر تامین ابزار و مواد اولیه تولید عسل به نرخ یارانه ای

– کاهش چشمگیر تولید عسل و به موازات آن، صادرات به علت خشکسالی های اخیر

– مشکل ضعف صنایع تبدیلی به سبب رقابتی نبودن بنگاه ها

– بسته بندی نامرغوب و غیر بهداشتی عسل

– استانداردهای تعیین شده در سطح بین الملل

 نبود پایانه های صادراتی موثر:

نبود تشویق و تخفیف های کافی برای صادرکنندگان از سوی ارگان های مرتبط یکسان نبودن محصولات صادراتی به لحاظ ویژگی های کیفی

صادرات به صورت فله و با قیمت پایین:

تبلیغات و بازاریابی ضعیف و نبود برندینگ در این صنعت و حضور کمرنگ تولید کنندگان و صادر کنندگان عسل ایران در نمایشگاههای بین المللی.

بدبینی و نارضایتی مصرف کنندگان نسبت به این کالا، ناشی از ورود شهدهای تقلبی به بازار از سوی برخی افراد سود جو، که این افراد با افزودن اسانس ها، رنگ ها و عطرهای خوشبو تشخیص این گونه شهدهای اصیل برای اغلب افراد را مشکل ساخته اند.

راهکارها و پیشنهادهای سازنده:

1- اصلاح نژاد زنبوران و پرورش زنبورانی با بازدهی بالا و متناسب با شرایط جغرافیایی استان ها

2- ضرورت توجه به ایجاد تقسیم بندی انواع عسل تولیدی در کشور و اطلاع رسانی در این زمینه

3- توجه به پرورش نیروهای متخصص دانشگاهی در زمینه تولید عسل

4- نظارت دقیق سازمان دامپزشکی کشور و سایر دستگاههای نظارتی برتولید و بازرسی و سطح بازار

5- ایجاد کارخانه های تولید و بسته بندی عسل با استانداردهای بین المللی برای جلوگیری از انجام تقلب در این فرآورده دامی

6- ایجاد تشکل و تعاونی های تولیدی توانمند و همچنین تشکل صادراتی تخصصی عسل

7- به کار گیری تجهیزات پیشرفته در تولید و بسته بندی عسل

ارتقاء فعالیت های گمرکات مرزی:

– افزایش انگیزه کاری بازرگانان و صادر کنندگان از طریق اعطای جوایز و تسهیلات تشویقی

– لزوم وجود نگرش اساسی به بازاریابی برای این محصول پر خاصیت، در مقایسه با تبلیغات گسترده برای برخی تنقلات بی خاصیت و حتب مضر برای سلامت افراد

– بازاریابی متناسب با عرضه و تقاضا، مشتری مداری و توسعه صادرات

– حضور تولید کنندگان و صادر کنندگان در نمایشگاه های بین المللی برای معرفی تولیدات داخلی، به مشتریان خارجی